Thế giới công nghệ 4.0 đang phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi con người cần có những kỹ năng về tin học, đặc biệt là lập trình. Là phụ huynh, bạn có muốn con mình trở thành những kỹ sư công nghệ, kỹ sư lập trình trong tương lai?
Hãy cùng Let’s Code tìm hiểu về lập trình Scratch – ngôn ngữ lập trình trực quan dành cho trẻ em từ 8 tuổi và được sử dụng phổ biến với hơn 40 triệu người dùng. Với Scratch, con bạn có thể tự do sáng tạo ra những câu chuyện, hình ảnh, trò chơi sinh động thú vị qua những câu lệnh đơn giản.
Tìm hiểu về Scratch
Giới thiệu về Scratch
Scratch là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng miễn phí và mã nguồn mở được phát triển bởi Viện Công nghệ Massachusetts (MIT). Nó cho phép người dùng tạo ra các chương trình, trò chơi, hoạt động tương tác và đa phương tiện bằng cách kéo và thả các khối lệnh có sẵn trên giao diện. Scratch cũng cung cấp một cộng đồng trực tuyến lớn, nơi người dùng có thể chia sẻ và tải về các dự án của mình.
Các tính năng của Scratch
Scratch cung cấp một giao diện đồ họa đơn giản và dễ sử dụng, phù hợp cho cả trẻ em và người lớn. Nó cũng có các tính năng sau:
- Không yêu cầu kiến thức lập trình trước: Với Scratch, người dùng không cần phải biết bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào trước đó. Tất cả các khối lệnh đã được thiết kế sẵn và chỉ cần kéo và thả để tạo ra các chương trình.
- Hỗ trợ nhiều loại phương tiện: Scratch cho phép người dùng tạo ra các chương trình có sử dụng âm thanh, hình ảnh và video.
- Tính tương tác cao: Người dùng có thể tạo ra các hoạt động tương tác bằng cách sử dụng các lệnh điều khiển và các sự kiện.
- Cộng đồng trực tuyến: Scratch cung cấp một cộng đồng trực tuyến lớn, nơi người dùng có thể chia sẻ và tìm kiếm các dự án của nhau.
Lợi ích khi cho trẻ em học lập trình Scratch
Việc cho trẻ em học lập trình từ nhỏ mang lại nhiều lợi ích quan trọng.
Đầu tiên nó giúp trẻ em phát triển khả năng về tư duy logic. Tư duy logic ở đây là tư duy theo máy tính, tư duy theo hướng giải quyết vấn đề tối ưu và nhanh nhất. Khi lập trình Scratch, trẻ em phải suy nghĩ logic để xác định các bước cần thực hiện và đạt được mục tiêu. Lập trình Scratch giúp trẻ em rèn luyện kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề một cách hệ thống.
Thứ hai – học lập trình scratch giúp trẻ em phát triển tư duy sáng tạo. Với Scratch, trẻ em có thể tạo ra những trò chơi, câu chuyện, hay những bộ phim,… theo ý tưởng riêng của mình. Việc này khuyến khích trẻ em tưởng tượng và khám phá các ý tưởng mới, tạo những nhân vật mới, hay những dòng code mới tối ưu hơn. Từ đó khả năng sáng tạo được phát triển theo hướng tích cực.
Thứ ba – Việc học lập trình nói chung và lập trình Scratch nói riêng, điều này sẽ giúp trẻ em rèn luyện kỹ năng giao tiếp tốt hơn. Trong quá trình học trên Scratch, trẻ em có thể phối hợp cùng nhau để tạo ra các dự án chung. Điều này cũng cải thiện kỹ năng làm việc nhóm của trẻ. Ngoài ra, trẻ em có thể chia sẻ các dự án của mình hay xem các ý tưởng hay trên cộng đồng Scratch.
Thứ tư – việc học lập trình Scratch giúp trẻ em chuẩn bị một kiến thức nền tảng, một kỹ năng mềm, một tư duy tích cực để bước vào kỷ nguyên công nghệ. Trong thế giới công nghệ ngày càng phát triển và lập trình trở thành một kỹ năng quan trọng. Việc trẻ em có kiến thức về lập trình từ khi còn nhỏ sẽ giúp chúng tiếp cận với công nghệ và có cơ hội phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực này.
Với Scratch, trẻ em không chỉ học lập trình mà còn trải nghiệm niềm vui và sự sáng tạo. Hãy cho con bạn một cơ hội để khám phá thế giới lập trình và phát triển: Kiến thức, Tư duy, Kỹ năng ngay từ khi còn nhỏ.
Ưu điểm của ngôn ngữ lập trình Scratch
Scratch là một ngôn ngữ lập trình, có thể hoạt động tốt trên Webiste và cả trên ứng dụng. Với giao diện đẹp mặt và thân thiện với trẻ em, Scratch giúp trẻ dễ dàng tiếp cần với mọi lứa tuổi, dưới đây là những ưu điểm nổi bật của lập trình Scratch.
- Tính dễ sử dụng: Scratch được thiết kế dành cho người mới bắt đầu và trẻ em, có giao diện thân thiện, dễ hiểu và thao tác một cách dễ dàng.
- Hỗ trợ hình ảnh và âm thanh: Scratch cho phép người dùng dễ dàng tạo và sử dụng hình ảnh, âm thanh và video trong các dự án, điều này giúp dự án trở nên sinh động và thú vị hơn, giúp trẻ hứng thú hơn trong việc học lập trình.
- Không cần kiến thức lập trình: Với Scratch, trẻ em không cần phải biết về kiến thức lập trình, trẻ em có thể bắt đầu sáng tạo ngay từ những khái niệm đơn giản.
- Xây dựng dự án dễ dàng: Scratch sử dụng các khối ghép (blocks) có hình dạng màu sắc khác nhau để đại diện cho các khối lệnh và câu lệnh lập trình. Trẻ em chỉ cần kéo và thả các khối này để xây dựng thành một chương trình hoàn chỉnh.
- Khuyến khích sự sáng tạo: Scratch luôn khuyến khích người dùng, đặc biệt là trẻ em phát triển tư duy sáng tạo thông qua việc xây dựng các trò chơi, cuộc hội thoại, hay phim hoạt hình,…
- Hỗ trợ đa nền tảng: Scratch có thể chạy trên nhiều hệ điều hành khác nhau, từ mobile cho tới tablet, và laptop, từ website cho tới ứng dụng.
- Tiềm năng giáo dục: Scratch không chỉ giúp trẻ em học lập trình mà còn nâng cao kỹ năng mềm, phát triển tư duy trong giáo dục thời công nghệ.
Hướng dẫn làm quen với giao diện Scratch
Scratch có thể chia thành 5 khu vực, mỗi khu vực có nhiệm vụ và chức năng riêng để dễ dàng sử dụng và lập trình.
Khu vực Khối lệnh
Đây là nơi chứa các khối lệnh có màu sắc và hình dạng khác nhau. Người dùng có thể kéo và thả các lệnh trong khối lệnh vào khu vực lập trình để xây dựng chương trình của mình.
- Code (Lệnh): là nơi chứa các khối lệnh, trong từng khối lệnh có các lệnh dùng để lập trình cho từng đối tượng trong Scratch.
- Costumes (Thiết kế): chứa các thiết kế và giao diện khác nhau của đối tượng.
- Sounds (Âm thanh): Chứa âm thanh khác nhau của đối tượng
Khu vực lập trình
Khu vực lập trình, nơi chứa các lệnh lập trình. Ta có thể kéo các lệnh từ khu vực khối lệnh sang cửa sổ này và sắp xếp các lệnh lại với nhau một cách logic để tạo thành một chương trình.
Khu vực trình diễn
Khu vực trình diễn là cửa sổ thể hiện chính của Scratch, nơi hiển thị kết quả của chương trình chúng ta tạo ra. Trong khu vực này, bạn có thể thấy các nhân vật di chuyển, các hiệu ứng đồ họa theo chương trình mà bạn đã lập trình.
Khu vực tạo nhân vật
Khu vực tạo nhân vật trong Scratch là bước quan trọng giúp chúng ta tạo ra các nhân vật riêng biệt và tùy chỉnh chúng để phù hợp với các hoạt động và câu chuyện trong chương trình.
Khu vực tạo nền
Phông nền là khu vực quản lý, chỉnh sửa, thêm mới ảnh nền. Chúng ta có thể thay đổi ảnh nền bằng cách chọn các ảnh có sẵn trong thư viện của Scratch hoặc có thể tải lên một hình ảnh từ máy tính.
Việc chọn ảnh nền giúp tạo nên không gian và cảm giác phù hợp cho chương trình. Nó giúp làm cho chương trình trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đồng thời giúp người dùng tạo ra những câu chuyện và hoạt động sáng tạo trên nền tảng lập trình Scratch.
Giao diện Scratch được phân chia các khu vực rõ ràng, giúp chúng ta dễ dàng tiếp cận và sử dụng các chức năng của Scratch một cách hiệu quả.
Hướng dẫn cách tạo một dự án đơn giản trên Scratch
Bây giờ chúng ta hãy cùng làm mini game trên Scratch. Game này có tên là Flappy Bird, một trò chơi phổ thông dành cho trẻ em.
- Khi bắt đầu chơi, chú chim sẽ rơi tự do từ trên xuống
- Nhiệm vụ của người chơi là điều khiển (nhấn phím cách) sao cho chú chim vượt qua các chướng ngại vật.
- Khi chú chim chạm chướng ngại vật sẽ thua.
1 Chọn một nhân vật
Đầu tiên, để tạo ra Game Fappy Bird bằng Scratch, chúng ta cần phải tạo nhân vật (sprite), có thể tải lên nhân vật từ máy tính hoặc chọn sẵn trong thư viện Scratch.
2 Lập trình cho nhân vật chuyển động
Sau khi chúng ta tạo thành công nhân vật, bước tiếp theo chúng ta cần lập trình cho nhân vật chuyển động. Nhập vào biểu tượng chú chim ở góc dưới bên phải, để chắc chắn răng bạn đang thêm các lệnh ở vị trí chính xác.
- Bắt đầu với lệnh “Khi nhấp vào lá cờ xanh”
- Sau đó thêm lệnh “liên tục” để chú chim luôn chuyển động khi rò chơi đang diễn ra.
- Bên trong đó chúng ta đặt lệnh nếu / thì – nếu không thì.
- Khi nhấn phím trắng thì chú chim sẽ bay lênh. Vì vậy chúng ta sẽ thêm nếu phím trắng được nhấn thì thay đổi y một lượng bằng 20.
- Nếu không nhấn phím trắng (Space) thì sẽ thay đổi y một lượng bằng -5.
3 Tạo chướng ngại vật mà chú chim sẽ bay qua
Để tạo được các chướng ngại vật cho game Flappy bird, chúng ta vào Nhân vật và di chuyển vào Trang phục. Chúng ta sẽ vẽ nhân vật giống như cây cột, sử dụng biểu tượng hình chữ nhật để vẽ hình trụ.
4 Trang trí nền cho phần cuối game
Tiếp theo, chúng ta thiết kế phông nền khi kết thúc trò chơi. Ở bước này, chúng ta tạo nền và sử dụng văn bản để thông báo: Trò chơi đã kết thúc.
5 Sửa lại chi tiết bắt đầu và kết thúc
Bạn không muốn bất kỳ thứ gì được hiển thị sau khi trò chơi kết thúc. Hãy vào event (sự kiện) vào lệnh mà bạn vừa nãy đã thiết lập “when backdrop switches to backdrops2, bạn thêm khối “hide” (ẩn). Để thiết lập vị trí xuất hiện của chú flappy bird, bạn đặt x là -190 và y là 30. Để thêm nhiều khối, bạn vào sprite để thêm.
Nếu không muốn bất kỳ thứ gì được hiển thị sau khi trò chơi kết thúc. Chúng ta hãy vào sự kiện và lệnh mà chúng ta đã thiết lập “Khi phông nền chuyển sang phông nền 2“, chúng ta thêm lệnh ẩn (hide). Và để thiết lập vị trí xuất hiện của chú chim (Bird), hãy đặt x là -200 và y là 40
6 Thiết lập cho các chướng ngại vật di chuyển
Công việc tiếp theo của chúng ta là làm sao để các chướng ngại vật trong game Flappy Bird di chuyển trên màn hình. Hãy bắt đầu với các trụ nằm ở phía bên phải. Chọn lệnh khi nhấn vào lá cờ xanh ở khối sự kiện, và lệnh liên tục ở khối điều khiển.
Phía trong lệnh liên tục, chúng ta chọn lệnh: đi tới điểm x/y. Để thuyết lập phù hợp chúng ta đặt x thành: 270 và y thành -10. Sau đó, chúng ta cần một lệnh lướt tới x/y. Hãy đặt thời gian phù hợp, ở đây chúng tôi đặt 3 giây. Khi các chướng ngại vật đến giới hạn là bên trái. Chúng sẽ tự động quay người lại bên phải. Đặt x thành – 280, vì các chướng ngại vật chỉ di chuyển theo chiều ngang, nên giá trị y sẽ không thay đổi. Nên chúng ta tiếp tục đặt y thành -10.
7 Lập trình game kết thúc khi chạm vào chướng ngại vật
Nhấp vào chướng ngại vật ở bước trên để lập trình. Bắt đầu với một lệnh “Khi nhấp vào lá cờ xanh“, phía bên dưới chúng ta thêm lệnh liên tục từ khối lệnh điều khiển.
Để chắc chắn rằng flappy bird có va chạm với chướng ngại vật hay không, hãy đặt thêm lệnh nếu / thì tại khối lệnh điều khiển. Điều kiện cho câu lệnh nếu là “Đang chạm Bird” ở khối lệnh cảm biến. Có nghĩa là nếu chú chim chạm vào các chướng ngại vật thì sẽ chuyển sang (phông nền kết thúc).
Cách học lập trình Scratch một cách hiệu quả
Để trở thành một chuyên gia lập trình Scratch, không chỉ đơn giản là tuân thủ hướng dẫn. Điều quan trọng là thực hành thường xuyên và sáng tạo trong quá trình học. Đối với bạn, Let’s Code đã tổng hợp những gợi ý đặc biệt để giúp bạn tiếp cận lập trình Scratch một cách hiệu quả và thú vị hơn trong thời đại 4.0 này.
- Tự tạo dự án riêng: Sau khi đăng ký tài khoản Scratch, hãy chủ động tạo ngay một dự án riêng của bạn. Giao diện đẹp và thân thiện của Scratch sẽ giúp bạn dễ dàng khám phá khả năng sáng tạo của mình.
- Khám phá công cụ tạo dự án: Truy cập tạo dự án Scratch để bắt đầu công việc sáng tạo của bạn. Đồng thời, bạn sẽ được hướng dẫn thông qua những video giới thiệu nhanh, giúp bạn nắm bắt nhanh chóng cách sử dụng công cụ.
- Sử dụng khối Scratch và tự do sáng tạo: Với việc sử dụng các khối Scratch, họa tiết, phông nền,… bạn có thể thực hiện nhiều thử nghiệm sáng tạo khác nhau. Hãy tạo câu chuyện, thiết kế cảnh hoạt hình, hoặc phát triển một trò chơi. Đừng ngần ngại tự do sáng tạo và thử nghiệm mọi ý tưởng của bạn.
- Sử dụng kho tài nguyên phong phú: Scratch cung cấp một kho tài nguyên đồ sộ với đủ màu sắc và độ đa dạng. Sử dụng nó như một nguồn cảm hứng để làm phong phú và độc đáo hóa dự án của bạn.
Hãy để Let’s Code hướng dẫn bạn trên hành trình học lập trình Scratch, giúp bạn không chỉ thành thạo mà còn sáng tạo không ngừng trong thế giới lập trình đầy màu sắc này. Bắt đầu ngay để con bạn có cơ hội khám phá và phát triển tối đa kỹ năng công nghệ!
Tham gia các khóa học Scratch tại Let’s Code:
- Khóa học lập trình Scratch cơ sở
- Khóa học lập trình Scratch nâng cao
- Khóa học lập trình Scratch Trí tuệ nhân tạo (AI)
Scratch – Nền tảng học lập trình đơn giản cho trẻ em
Scratch là một nền tảng học lập tình hấp dẫn và đơn giản, dành riêng cho trẻ em. Với Scratch, trẻ em không cần có kiến thức lập trình mà vẫn có thể khám phá và tạo ra các chương trình, trò chơi, cuộc trò chuyện và hoạt động sáng tạo theo ý tưởng của riêng mình.
Nền tảng Scratch được thiết kế dễ sử dụng với giao diện thân thiện với trẻ em. Ngôn ngữ Scratch cho phép trẻ em trải nghiệm và phát triển tư duy lập trình, tăng cường khả năng giải quyết vấn đề, khám phá tài năng sáng tạo của mình. Chỉ với các khối lệnh đơn giản và ghép chúng lại với nhau, trẻ em có thể xem ngay kết quả của mình, điều này giúp tạo động lực và đam mê trong việc học lập trình của trẻ.
Scratch không chỉ giúp trẻ em tiếp cận công nghệ một cách an toàn mà còn khơi dậy niềm đam mê, sự hứng thú trong học tập. Điều này đồng thời hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho trẻ em, giúp trẻ em tạo nên nền tảng vững chắc để chúng trở thành các chuyên gia lập trình trong tương lai.
Nếu bạn đang tìm kiếm nền tảng học lập trình phù hợp cho trẻ em, hãy bắt đầu với Scratch – nền tảng học lập trình đơn giản cho trẻ em
Các câu hỏi thường gặp của phụ huynh
Lập trình Scratch có dễ học không?
Có, lập trình Scratch rất dễ học cho trẻ em. Với giao diện trực quan và sử dụng tính năng kéo thả, trẻ em có thể nhanh chóng làm quen và bắt đầu tạo các chương trình đơn giản.
Lập trình Scratch có lợi ích gì cho trẻ em?
Học lập trình Scratch giúp trẻ em phát triển sự sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, xây dựng tư duy logic (máy tính), đặc biệt giúp trẻ em bổ sung kiến thức công nghệ thông tin và kỹ năng lập trình từ nhỏ.
Scratch phù hợp với độ tuổi nào?
Scratch thích hợp cho trẻ em từ 8 – 16 tuổi. Đối với trẻ em nhỏ hơn, chúng có thể học tập tốt khi được sự hướng dẫn của thầy/cô.
Làm thế nào để hỗ trợ cho trẻ học lập trình tốt trên Scratch?
Để hỗ trợ trẻ em học lập trình Scratch hiệu quả, bạn có thể tạo môi trường học tập thú vị, định hình mục tiêu học tập rõ ràng, nếu bạn không có chuyên môn về lập trình, bạn có thể cho bé học tại trung tâm.
Có trung tâm dạy lập trình Scratch nào tại Nha Trang không?
Có, Tại Nha Trang, Let’s Code đang là trung tâm dạy lập trình cho trẻ em với chất lượng hàng đầu. Tại đây có các khóa học Scratch cơ sở, nâng cao, Scratch AI, các khóa học dành cho trẻ em từ 8 tuổi trở lên.
Địa chỉ: Let’s Code – Trung Tâm Dạy Lập Trình Cho Trẻ Em Tại Nha Trang
